معرفت در بازرسی و نظارت یک رکن محسوب می شود

دادستان کل کشور با بیان اینکه درک لیله القدر در گرو معرفت نسبت به مقام صدیقه طاهره(س) است، خاطرنشان کرد: برای همه انسان ها این شب ها، لیله القدر نیست. برای برخی لیله القبر است. خیلی‌ها هستند که در بستر خفته و ماه رمضان و لیله القدر را درک نمی‌کنند.

وی با اشاره به فرازی از خطبه شعبانیه پیامبر اکرم(ص) درباره ماه رمضان گفت: حضرت محمد(ص) می فرمایند:  « هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ» خداوند می خواهد در ماه رمضان با آن مقام ربانی خود از انسان پذیرایی کند. خداوند می‌خواهد یک جلوه از رب در زمین قرار دهد و انسان جلوه پروردگار در زمین و خلیفه الله شود. خلیفه الله نیز به کسی گفته می‌شود که از طرف خدا کار انجام دهد.

رئیسی خاطرنشان کرد: اگر مبنای کار بازرسی و نظارت، امر به معروف و نهی از منکر باشد در مبانی یا از امور حسبه به معنای آنکه آقایان بازرسان و ناظران، محتسبین، حسابگران و حسابکشان از سیستم هستند، یا اهل نصح یا خیرخواهی برای دیگران هستند. مبنای کار بازرسی و نظارت به هر معنای یاد شده باشد جلوه اش بسیار شبیه به قضاوت است. اینکه نظارت را هم در ردیف کار قضاوت، در جایگاه قوه قضائیه قرار دادند نیز بی حکمت نبوده است. چون شان بازرسی و نظارت، شان قضاوت است. در قرآن آمده است آمر به معروف و ناهی از منکر خلیفه الله و خلیفه الرسول است.درباره قاضی هم داریم که گفته می‌شود در این جایگاه نمی‌نشیند مگر آنکه نبی یا وصی نبی باشد. از این جهت حقیقت جایگاه قضاوت، حقیقت خلیفه اللهی است و الا کسی حق ندارد در مورد دیگران حکم کند مگر آنکه کسی که قلم‌اش خدایی باشد.

دادستان کل کشور در ادامه تصریح کرد: حقیقت کار بازرسان-چه حقیقت نصح باشد، چه حقیقت حسبه و چه حقیقت امر به معروف و نهی از منکر-کار خلیفه اللهی است. بازرسان ما در سازمان بازرسی کل کشور می‌خواهند به مسئول بگوید که این کار را انجام بدهد و دیگری را انجام ندهد که اسم این کار، موعظه است. موعظه یک امر اخلاقی است. در اخلاق دو باب داریم؛ «موعظه» و «امر به معروف و نهی از منکر». امر به معروف و نهی از منکر موعظه نیست، بلکه یک امر است؛ «امر الی طلب استعلا». به عبارت دیگر کسی که در جایگاه برتر باشد می‌تواند امر کند و از این بابت آمر به معروف و ناهی از منکر جایگاه برتر دارد. حقیقت این امر و نهی، ولو از زبان و قلم یک آمر و ناهی صادر می‌شود از سوی خدا است. در بازرسی و نظارت نیز همین شرایط جاری است و اگر بازرس و ناظر در دستگاه های مختلف به افراد توصیه می‌کند که رشوه نگیرد، خلاف انجام ندهد و ... این خدا است که از زبان بازرس حکم می‌کند.

رئیسی در ادامه سخنانش گفت: حقیقت قضا، حقیقتی است که حاکم حضرت حق است ولی به دست قاضی جاری می‌شود و قاضی در اینجا خلیفه الله است. از این جهت می توان کار بازرسان و ناظران سازمان بازرسی که امر به خوبی کرده و از زشتی، پلشتی و فساد نهی می کنند به امر قضا تشبیه کنیم. به عبارت دیگر درست است که گزارش فساد یا زشتی از قلم این بازرس و ناظر است ولی در حقیقت بازرس مجری و حقیقت امر جای دیگر رقم خورده است.

وی با اشاره به شباهت دیگر کار بازرسی و نظارت با کار قضا گفت: در قضا، قاضی هم باید حکم و هم موضوع را بشناسد. اگر حکم را ندانسته یا موضوع را نشناسد قضاوت نامتناسب است. در بازرسی هم شرایط همین طور است. در بازرسی هم باید نسبت به امری که قرار است بازرسی صورت بگیرد، شناخت وجود داشته باشد؛ موضوع باید دقیقا شناخته شده و امری مکشوف باشد. یعنی همان طور که معرفت در قضا یک رکن است، در بازرسی و داوری نیز همین طور است. در قضا اگر قاضی از سوی هر کسی حتی خودش تاثیری در حکم بگذارد، آن حکم مخدوش است. در بازرسی و نظارت هم همین طور است. اگر حب و بغض باعث تدوین گزارش علیه مدیر دستگاهی باشد، حتما آن مخدوش ولو آنکه این تاثیر از خود نفسانی بازرس اخذ شده باشد.

وی یکی از ضرورت های کار بازرسی و نظارت را انعکاس واقعیات بدون کم و کاستی دانست و گفت: خصوصا در بازرسی های برنامه ای هر آنچه که هست باید در گزارش بازرس منعکس شود.

دادستان کل کشور با اشاره به تفاوت های قضاوت و بازرسی در نظام جمهوری اسلامی ایران با سایر نظام‌ها گفت: قضاوت و بازرسی در همه عالم وجود دارد. کجای عالم است که قانون و قاضی نداشته باشد؟! اما قضاوت و بازرسی در نظام جمهوری اسلامی متفاوت است و دلیلش قداست آن است. چند چیز به قضاوت و بازسی ما قدسیت می‌بخشد که نخستین آن سلسله مراتب ارتباطی ما به وحی است. ما می‌گوییم منصوب ولی فقیه جامع شرایط هستیم و ایشان نائب ولی عصر(عج) هستند. دوم قوانین و مقررات جامعه ما شرعی و قانون خلاف شرع در نظام جمهوری اسلامی ایران از درجه اعتبار ساقط است. دلیل چهارم قدسیت امور ما به انگیزه افراد بستگی دارد. بنابراین علاوه بر اینکه قانون و سلسله مراتب ما قدسی است، باید انگیزه خود فرد عمل کننده نیز قدسی باشد. ماه مبارک رمضان و لیله القدر فرصت مناسبی برای قدسی شدن افراد است.

رئیسی در پایان سخنانش شب های قدر را بهترین موقعیت برای کسب ظرفیت دانست و گفت: ظرفیت انسان ها اهمیت زیادی دارد. اگر انسان ظرفیت بالا داشته باشد هیچگاه در مقابل تهدید‌ها و تطمیع‌ها از میدان بدر نمی رود. کسی که ظرفیت بازرسی و نظارت را ندارد؛ کسی که ظرفیت استادی یک دانشگاه را ندارد، کسی که ظرفیت داشتن یک منصب بالا را نداشته باشد و... در میانه راه کم آورده و میدان را خالی می‌کند. بنابراین بازرسی و قضاوت نیز به ظرفیت نیاز دارد که این ظرفیت را باید در پرتو عبادت پروردگار حاصل کرد. اگر انسان دارای ظرفیت باشد در هر محیطی قرار گیرد، سربلند بیرون می آید لذا از این جهت گفته می‌شود بهترین قلوب، با ظرفیت‌ترین قلب ها است. اما زمان ظرفیت سازی در شب قدر و صیام ماه مبارک رمضان است.