سازمان اکو کماکان مرتبط‌ترین و بالغ‌ترین ساز و کار همکاری اقتصادی در منطقه ماست/ فعالیت سازمان اکو مورد حمایت ایران قرار دارد/ امروز حمایت از فلسطین و مردم مظلوم غزه، ملاک شرافت کشورهاست/ قطع سخنرانی رئیس جمهور و درخواست قرائت فاتحه برای شهدای غزه

دکتر سید ابراهیم رئیسی در شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی «اکو» که در تاشکند پایتخت ازبکستان برگزار می‌شود، با اعلام حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو و فعالیت‌های آن و تاکید بر اینکه مصمم هستیم منابع و انرژی بیشتری را برای رونق همکاری‌ها در اکو بسیج نماییم، اظهار داشت: روند مثبت همکاری‌ها در اکو علاقمندی فزاینده‌ی کشورهای عضو به تقویت مناسبات منطقه‌ای در قالب اکو، باور دیرینه و درونی ما را تقویت می‌کند که سازمان اکو کماکان مرتبط‌ترین و بالغ‌ترین ساز و کار همکاری اقتصادی در منطقه ماست؛ ظرفیت کم‌نظیری که بر پایه‌های استواری همچون جمعیت عظیم و بالنده، منابع فراوان طبیعی و انرژی، موقعیت جغرافیایی کم‌نظیر و بالاتر از همه، فرهنگ زاینده و هویت مشترکِ ممتاز بنا نهاده شده است.

دکتر رئیسی همچنین در پایان بخش ابتدایی سخنان خود که مربوط به جنایات رژیم صهیونیستی و در حمایت از مردم مظلوم و مقتدر غزه بود، برای دقایقی سخنرانی را قطع و از حاضران خواست برای آرامش روح شهدای غزه فاتحه‌ای قرائت کنند.

متن کامل سخنرانی رئیس جمهور در اجلاس اکو به شرح زیر است؛

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین وصحبه المنتجبین

برادر عزیز جناب آقای شوکت میرضیایف،

رئیس جمهور محترم ازبکستان،

روسای محترم جمهور،

نخست وزیران و مقامات عالی رتبه؛

حضور در کشور ازبکستان و دیدار با دولتمردان و مردمان شریف و میهمان‌نواز این سرزمین، همواره برای اینجانب مسرت‌بخش بوده است. در آغاز سخن، ریاست جناب آقای شوکت میرضیایف، رئیس جمهور محترم ازبکستان، بر شانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی «اکو» را تبریک می‌گویم و از میزبانی شایسته ایشان برای برگزاری این نشست مهم، صمیمانه سپاسگزاری می‌نمایم.

همچنین حضور روسای محترم جمهور، نخست وزیران و سایر مقامات محترم کشورهای عضو اکو در این نشست مهم منطقه‌ای را گرامی می‌دارم و از جناب آقای خسرو ناظری دبیرکل محترم اکو و همکارانشان نیز تشکر می‌کنم.

حضار گرامی:

در زمانی گرد هم جمع شده‌ایم که بیش از یک ماه است مردم فلسطین در نوار غزه تحت شدیدترین بمباران‌های رژیم غاصب و نژادپرست اسرائیل قرار گرفته‌اند و تاکنون، بیش از 10 هزار فلسطینی شامل بیش 4 هزار و 300 کودک و 2 هزار 800 زن در بزرگ‌ترین نسل‌کشی قرن در غزه به شهادت رسیده‌اند! و در این مدت نظام بین‌المللِ موجود از جمله شورای امنیت سازمان ملل؛ در مواجهه با این حجم از جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی، ناتوان است و شکست خورده است.

جنایات هولناک رژیم صهیونیستی در حمله به بیمارستان‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و اردوگاه جبالیا که منجر به شهادت و مجروح شدن صدها نفر از بیماران، مجروحان و آوارگان بی‌دفاع و بی‌پناه شد، بیانگر ماهیت تجاوزکارانه‌ی این رژیم و مصداق بارز نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت است. ارتش کودک‌کش رژیم صهیونیستی به پشتوانه و با حمایت‌های سیاسی، مالی، تسلیحاتی و اطلاعاتی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، همچنان ماشین جنگی خود را علیه مردم بی‌دفاع فلسطین روشن نگه داشته است. جمهوری اسلامی ایران حمایت‌های همه‌جانبه غرب و در رأس آنها دولت آمریکا از تهاجم صهیونسیت‌ها به غزه را عامل تداوم این جنایت می‌داند. اینک بر همه‌ی جهان پرواضح است که آمریکا شریک جنایات صهیونیست‌ها است و دست ایالات متحده به خون ملت فلسطین آغشته است.

تظاهرات میلیونی ملت‌های مختلف در سراسر جهان نشان می‌دهد که فلسطین در قلب ملت‌ها قرار دارد. امروز حمایت از فلسطین و مردم مظلوم غزه، ملاک شرافت کشورهاست و دولت‌های حامی رژیم اسرائیل، پست‌ترین موجودات روی زمین‌اند. اکنون تداوم کشتار و جنایت، همه‌ی انسان‌های آزاده را بی‌تاب کرده است و ابعاد و پیامدهای آن به منطقه غرب آسیا، محدود نخواهد ماند.

در حال حاضر، توقف حملات و رساندن کمک‌های بشر‌دوستانه به مردم غزه، از جمله مهم‌ترین اولویت‌های حیاتی است. انتظار داریم تمامی آزادگان و عدالت‌خواهان در سراسر جهان از همه ظرفیت خود برای توقف این جنایات استفاده کنند. معتقدیم تشدید جنایات رژیم صهیونیستی باعث پیچیده‌تر شدن شرایط در فلسطین و منطقه خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران بر توقف هر چه سریع‌تر حملات و کشتار، تسهیل ارسال کمک‌های بین‌المللی به غزه و رفع محاصره غزه تأکید دارد.

(رئیس جمهور در این لحظه به احترام هزاران زن و کودک به شهادت رسیده در غزه برای دقایقی سخنرانی خود در این اجلاس را متوقف کرد و از حاضرین خواست برای آرامش روح آنان فاتحه‌ای قرائت کنند.)

جناب آقای رئیس،

حضار گرامی؛

از نشست قبلی سران اکو در نوامبر 2021 در عشق‌آباد تاکنون شاهد ادامه همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه‌های مختلف بوده‌ایم. ارزیابی ما از روند همکاری‌ها مثبت است و شاهد علاقمندی فزاینده‌ی کشورهای عضو، به تقویت مناسبات منطقه‌ای در قالب اکو هستیم. این روند، باور دیرینه و درونی ما  در تقویت اکو است. ما معتقدیم سازمان اکو کماکان مرتبط‌ترین و بالغ‌ترین ساز و کار همکاری اقتصادی در منطقه ماست. ظرفیت کم‌نظیر همکاری در اکو بر پایه‌های استواری همچون جمعیت عظیم و بالنده، منابع فراوان طبیعی و انرژی، موقعیت جغرافیایی کم‌نظیر و بالاتر از همه، فرهنگ زاینده و هویت مشترکِ ممتاز بنا نهاده شده است.

اراده محکم کلیه اعضای اکو برای ایجاد منطقه‌ای امن، باثبات، پررونق و نیز ایفای نقش موثر در نظامات بین‌المللی، سرمایه مشترک ارزشمندی برای همه ما از جمله در اکو می‌باشد. نظامات بین‌المللی اکنون بیش از هر زمان دیگری در دوره معاصر، در معرض تحول و تغییر قرار گرفته‌اند. قاطعانه بر این باوریم که این تغییر، لاجرم باید در راستای تقویت گفتمان عدالت و رهایی از نظام سلطه و اجبار باشد. اینک به وضوح چندجانبه‌گرایی در مقابل یکجانبه‌گراییِ افسار گسیخته صف‌آرائی کرده است.

اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه برای ایفای نقش در پی‌ریزی نظم نوین جهانی، توانمندتر از همیشه هستند. شبکه همکاری‌های اقتصادیِ منطقه‌ای و چندجانبه بین کشورها می‌تواند به این مهم کمک کند. در این راستا و بی‌تردید، اکو و ساز و کارهای همکاری آن در منطقه ما ظرفیتی غیرقابل انکار است و ضروری است اهتمام و انرژی مضاعفی را برای بهره‌گیری از این ظرفیت اختصاص دهیم. در همین راستا و برای کمک به آرمانِ کشورهای تحول‌خواه، جمهوری اسلامی ایران اخیرا به عضویت سازمان همکاری شانگهای و نیز گروه بریکس در آمده است.

امروز جمهوری اسلامی ایران با همراهی و همکاری بسیاری از کشورهای مستقل و شرکای بین‌المللی خود، برای پی‌ریزیِ نظامی عادلانه بر مبنای احترام و همگرایی چند جانبه در حال حرکت است. در این مسیر جمهوری اسلامی ایران در تلاش است با در پیش گرفتن سیاست همسایگی و همگرایی، و حضور فعال در ساز و کارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، نقش موثرتری در برقراری امنیت و ایجاد منافعِ مشترکِ گروهی داشته باشد.

جناب آقای رئیس،

حضار محترم،

در نشست قبلی سران در عشق آباد، اینجانب برخی ضرورت‌ها را که به ارتقای سطح همکاری‌ها در اکو و توسعه ملی و منطقه‌ای همه ما و نیز ارتقای رتبه و منزلت این سازمان در مناسباتِ منطقه‌ای و بین‌المللی منجر می‌شود برشمردم؛ ضرورت‌هایی همچون آزادسازیِ بیشترِ تجارتِ درون‌منطقه‌ای، تقویت و تکمیل شبکه‌های مواصلاتیِ منطقه‌ای، توسعه همکاری‌ها در حوزه ترانزیت و تجارت انرژی، بهره‌گیری از منافع و امتیازات اقتصاد دیجیتال و دانش‌بنیان و نیز پی‌ریزی یک نظام مالی جدید برای تبادلات اقتصادی در منطقه.

همه این ضرورت‌ها کماکان واجد اهمیت و نیازمند توجه هستند. پیشنهاد موکد اینجانب آنست که دبیرخانه و اعضا، با جدیت بر روی این ضرورت‌ها متمرکز شوند و برآیند توافقات حاصله را در فرایند بازنگریِ «چشم انداز 2025 اکو» که قرار است در سال آینده انجام شود، وارد نمایند. جمهوری اسلامی ایران آماده است ظرفیت‌های خود در این حوزه‌ها را از جمله در حوزه‌های انرژی، مواصلات، فنآوری و سایر حوزه‌های مورد علاقه کشورهای عضو، در راستای این خیر و منفعت جمعی، به اشتراک گذارد. یکی از حوزه‌هایی که کماکان منتظر توجه و اقدام جدی اعضای اکو می‌باشد، حوزه تجارت درون‌منطقه‌ای است. انتظار می‌رود که گام مهم و موثری برای اجرای دستورالعمل مندرج در «چشم‌انداز 2025 اکو» در خصوص ایجاد منطقه تجارت آزاد در اکو برداشته شود و همچنین موافقتنامه تجارت ترجیحیِ محدود (موسوم به اِکوتا) نیز بعد از دو دهه اجرا شود. جریان روانِ تجارتِ درون منطقه‌ای قطعا یکی از پیش‌نیازهایِ همگرایی و تعاملاتِ موفق اقتصادی در اکو می‌باشد. بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران که ریاست دوره‌ای اکو را در سال 2024 بر عهده خواهد داشت، شعار خود را "منطقه اکو؛ توانمند و تاب‌آور از طریق گسترش تجارت درون‌منطقه‌ای" برگزیده است. از کلیه کشورهای عضو انتظار داریم برای برداشتن گام‌های موثر در راستای تحقق این شعار، با جمهوری اسلامی ایران همراهی نماید.

خوشبختانه همکاری در حوزه محیط زیست با اقبال بیشتری از سوی اعضای اکو روبرو شده است که آن را به فال نیک می‌گیریم و منتظر برداشتن گام‌های عملی هستیم. واقعیت آنست که منشا بسیاری از چالش‌های زیست محیطی در دنیا و به تبع آن در منطقه ما، کشورهای توسعه‌یافته هستند؛ تغییرات اقلیمی نیز از آن جمله است. هیچ بخشی از جهان از جمله کشورهایی که نقشی در پیدایش این پدیده نداشته‌اند، از عواقب ویرانگر آن از جمله سیل و بلایای طبیعی، خشکسالی، کم‌آبی و طوفان‌های گرد و غبار و ریزگردها مصون نیستند. از برگزاری نشست وزرای محیط زیست اکو در حاشیه کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد استقبال می‌کنیم و انتظار داریم این نشست علاوه بر هماهنگی بیشتر در سطح منطقه اکو، به جذب منابع مالی، کمک‌های فنی و فن‌آوری‌های مورد نیاز از طریق ساز و کارهای موجود بین‌المللی بینجامد. همچنین از ایجاد "مکانیسم مشورتی محیط زیستی اکو" نیز حمایت می‌کنیم که قرار است محل تبادل نظر و مشورت سیاستگذاران و دانشمندان و محققین منطقه اکو باشد.

جناب آقای رئیس،

همکاران محترم،

در ادامه جای دارد به موضوع افغانستان به عنوان کشوری مهم در همسایگی جمهوری اسلامی ایران و از اعضای اصلی اکو نیز اشاره نمایم. کماکان در انتظار حکومتی فراگیر، مسئول و پاسخگو با حضور موثر همه گروه‌های قومی و مذهبی در افغانستان هستیم. البته همانطور که قبلا هم اعلام کرده‌ایم سازمان اکو باید برنامه‌ای در خصوص حمایت از افغانستان را در کمک به مردم نجیب آن کشور و کمک به بازسازی و توسعه اقتصادی آن کشور به اجرا گذارد. زلزله اخیر نیز بر دشواری‌ها و مشکلات مردم شریف بخش‌های وسیعی از این کشور افزوده است. جمهوری اسلامی ایران همچون همیشه آماده ارسال کمک‌های بشردوستانه است و این آمادگی را دارد تا کمک‌های سایر کشورها و مناطق جهان را نیز به آن کشور منتقل کند.

جناب آقای رئیس،

در پایان مایلم مجددا حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو و فعالیت‌های آن را اعلام نمایم. مصمم هستیم منابع و انرژی بیشتری را برای رونق همکاری‌ها در اکو بسیج نماییم. در دوره ریاست دوره‌ای بر اکو در سال 2024 نیز برنامه‌هایی را طراحی و با مشورت اعضا و دبیرخانه اجرایی خواهیم کرد. امیدوارم نشست بعدی وزرای امور خارجه اکو در اواخر سال 2024 به میزبانی جمهوری اسلامی ایران شاهد تصمیمات راهگشا باشد. سایر وزرای حوزه‌های تخصصی کشورهای عضو نیز ضرورت دارد نشست‌های خود را بدون وقفه برگزار نمایند تا تصمیمات لازم و به موقع برای پیشبرد همکاری‌ها اتخاذ گردد.

همکاران محترم باعث افتخار خواهد بود میزبان شما در یکی از نشست‌های سران اکو در تهران باشم.

در پایان تمایل دارم بار دیگر نام زنان و کودکان شهید فلسطینی را بر زبان بیاورم و به روح مطهر همه شهدای فلسطین درود بفرستم و از خدای متعال آزادی فلسطین و قدس شریف را آرزو کنم.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته