بیانیه مهم 28 ماده‌ای جمهوری اسلامی ایران و پاکستان

جمهوری اسلامی ایران و پاکستان در پایان سفر دکتر سید ابراهیم رئیسی به این کشور در بیانیه‌ای مشترک با تأکید بر روابط تاریخی، فرهنگی، مذهبی و تمدنی دو کشور همسایه و مسلمان، بر تعهد خود برای تحکیم بیشتر این پیوندها، گسترش بیشتر همکاری‌های تجاری و اقتصادی،‌ تسریع در نهایی‌سازی توافقنامه تجارت آزاد،‌ تقویت همکاری در بخش‌های اتصال، توسعه زیرساخت‌ها و انرژی،‌ همکاری دو کشور در تمامی سازوکارهای سازمان‌های منطقه‌ای از جمله اکو و شانگهای، ‌محکومیت جنایات و تجاوزات مستمر رژیم صهیونیستی در غزه و لزوم آتش‌بس فوری و دسترسی بلامانع مردم این منطقه به کمک‌های بشردوستانه تأکید کردند.

متن کامل این بیانیه به این شرح است:

۱- به دعوت نخست وزیر جمهوری اسلامی پاکستان، جناب آقای محمد شهباز شریف، رئیس جمهوری اسلامی ایران، دکتر سید ابراهیم رئیسی، از ۲۲ تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ بازدیدی رسمی از پاکستان بعمل آورد. در سفر رسمی به پاکستان، رئیس جمهور ایران را یک هیئت عالیرتبه متشکل از وزیر امور خارجه ایران، جناب آقای امیر عبداللهیان و سایر اعضای کابینه و مقامات ارشد همراهی می‌کردند.

۲- جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران در سطح هیئت با محمد شهباز شریف نخست وزیر گفت‌وگو کرد. در این گفت‌وگوها، دو طرف طیف وسیعی از روابط دوجانبه پاکستان و ایران را مورد بررسی قرار دادند و همچنین در مورد مسائل منطقه‌ای و جهانی مورد علاقه طرفین تبادل نظر کردند. در این بازدید چندین یادداشت تفاهم/توافقنامه نیز به امضا رسید.

۳- هر دو طرف توافق کردند که تعاملات متقابل را از طریق تبادل منظم دیدارهای سطح بالا برای تقویت روابط برادرانه تقویت کنند.

۴- دو طرف با تأکید بر روابط تاریخی، فرهنگی، مذهبی و تمدنی دو کشور همسایه و مسلمان، بر تعهد خود برای تحکیم بیشتر این پیوندها از طریق ارتقای فعالیت‌های دانشگاهی، فرهنگی و گردشگری و توسعه گردشگری به اماکن مذهبی تاریخی در هر دو کشور تأکید کردند.

۵- هر دو طرف با اذعان به اینکه مرز مشترک پاکستان و ایران باید «مرز صلح و دوستی» باشد، بر اهمیت همکاری منظم و تبادل نظر بین مقامات سیاسی، نظامی و امنیتی دو کشور برای مقابله با تهدیداتی مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، گروگان گیری، پولشویی و آدم‌ربایی تأکید کردند.

۶- دو طرف بر گسترش بیشتر همکاری‌های تجاری و اقتصادی توافق کردند و بر تعهد خود برای تبدیل مرز مشترک خود از «مرز صلح» به «مرز شکوفایی» از طریق پروژه‌های اقتصادی مشترک توسعه محور از جمله ایجاد بازارچه‌های مرزی مشترک، مناطق آزاد اقتصادی و گشایش مرزهای جدید تأکید کردند. آنها همچنین بر اهمیت همکاری در حوزه انرژی از جمله تجارت برق، خطوط انتقال نیرو و پروژه خط لوله گاز IP تأکید کردند. دو رهبرتوافق کردند که تجارت دوجانبه خود را طی پنج سال آینده به ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهند. هر دو طرف بر ضرورت مشارکت اقتصادی بلندمدت بادوام و الگوی اقتصادی و ارتباطی مشترک منطقه‌ای، به‌ویژه برای توسعه اجتماعی-اقتصادی در استان سیستان و بلوچستان ایران و استان بلوچستان پاکستان تأکید کردند.

۷- به منظور تقویت بیشتر همکاری‌های اقتصادی دوجانبه، هر دو طرف توافق کردند که به سرعت توافقنامه تجارت آزاد (FTA) را نهایی کنند و جلسات بعدی رایزنی‌های سالانه دوجانبه سیاسی (BPC) و کمیته تجارت تجاری مشترک (JBTC) و همچنین دور بیست و دوم مذاکرات کمیسیون مشترک اقتصادی (JEC) در آینده نزدیک را برگزار کنند. آنها همچنین توافق کردند که تبادل منظم کارشناسان اقتصادی و فنی و همچنین هیئت‌هایی از اتاق‌های بازرگانی دو کشور را برای تعمیق همکاری‌های اقتصادی تسهیل کنند. همچنین با اعلام «نقطه مرزی ریمدان» به عنوان گذرگاه مرزی بین‌المللی تحت «TIR » و بازگشایی دو بازارچه امرار معاش مرزی موافقت گردید.

۸- توافق بر سر عملیاتی کردن کامل مکانیسم‌های تجارت مبادله‌ای بین دو طرف برای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، به ویژه تحت تلاش‌های مشترک مستمر، مانند بازارهای معاش مرزی، وجود داشت که به بهبود وضعیت اقتصادی ساکنان محلی کمک می‌کند و گامی را در راستای افزایش امنیت مرزها بیشتر می‌سازد.

۹- پاکستان و ایران بر اهمیت استفاده از موقعیت‌های جغرافیایی مربوطه خود برای ارتقای ارتباط بین دو کشور و همچنین با منطقه وسیع تر تأکید کردند. دو طرف با خرسندی به پیشرفت‌های حاصل شده در حمل و نقل منظم کالا تحت کنوانسیون TIR اشاره کردند و توافق کردند که این کنوانسیون را به طور کامل عملیاتی کنند تا تجارت کارآمد، سریع و بدون موانع بین پاکستان و ایران را ارتقا دهند. توافق شد که عملیاتی شدن کامل کنوانسیون TIR همچنین یکپارچگی و اتصال منطقه‌ای را در سراسر منطقه گسترده تر ECO افزایش دهد.

۱۰- به عنوان اعضای ابتکار کمربند و جاده (BRI) و سازمان همکاری اقتصادی (ECO)، دو کشور عزم قاطع خود را برای تقویت همکاری در بخش‌های اتصال، توسعه زیرساخت‌ها و انرژی ابراز کردند. دو کشور همچنین توافق کردند که روابط دوجانبه سودمند و پایدار بین دو بندر گوادر و چابهار را گسترش دهند.

۱۱- هر دو طرف ضمن محکوم کردن تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن، اذعان داشتند که تروریسم تهدید مشترکی برای صلح و ثبات منطقه است و مانع بزرگی برای توسعه منطقه است. با اتخاذ رویکردی مشارکتی برای مقابله با این تهدید و استفاده از مکانیسم‌های نهادی دوجانبه موجود برای مبارزه مؤثر و مقابله با این تهدید، ضمن رعایت کامل اصول منشور ملل متحد، به‌ویژه اصول حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای عضو موافقت شد. هر دو طرف همچنین به نقش کلیدی افزایش فرصت‌های اقتصادی و تجاری در بهبود محیط امنیتی در مناطق مرزی اذعان کردند.

۱۲- هر دو طرف با توجه به تحولات منطقه‌ای و جهانی بر اهمیت حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی برای یافتن راه‌حل‌های قابل قبول دوجانبه برای چالش‌های مشترک تأکید کردند.

۱۳- هر دو طرف بر لزوم حل و فصل موضوع کشمیر از طریق گفت و گو و روش‌های مسالمت‌آمیز بر اساس خواست مردم آن منطقه و مطابق با قوانین بین‌المللی تأکید کردند.

۱۴- هر دو طرف تجاوزات و جنایات مستمر رژیم اسرائیل علیه مردم فلسطین و محاصره غیرانسانی غزه که منجر به مرگ و ویرانی گسترده و همچنین آواره شدن میلیون‌ها فلسطینی شده است را به شدت و صریح محکوم کردند. آنها خواستار آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط، دسترسی بلامانع به کمک‌های بشردوستانه به مردم محاصره شده غزه، بازگشت آوارگان فلسطینی و همچنین اطمینان از پاسخگویی در مورد جنایات انجام شده توسط رژیم اسرائیل شدند. آنها بر حمایت خود از راه‌حل عادلانه، جامع و بادوام بر اساس آرمان‌های مردم فلسطین تأکید کردند.

۱۵- دو طرف توافق داشتند که سازمان همکاری شانگهای (SCO) یک مجمع مهم برای امنیت و توسعه منطقه‌ای است که فرصت‌هایی را برای محقق ساختن ظرفیت‌های اقتصادی، ترانزیت، تجارت، جوانان و ارتباط کشورهای عضو فراهم می‌کند. دو طرف از روابط نزدیک و همکاری دو کشور در تمامی سازوکارهای سازمان همکاری شانگهای ابراز خرسندی کردند. آنها همچنین بر اهمیت از سرگیری زودهنگام فعالیت‌های گروه تماس سازمان همکاری شانگهای-افغانستان برای هماهنگی تلاش‌ها برای حفظ ثبات و توسعه روابط اقتصادی در منطقه تأکید کردند.

۱۶- دو طرف ضمن تأکید بر اهمیت همکاری‌های منطقه‌ای برای توسعه اقتصادی، اذعان داشتند که منطقه اکو دارای ظرفیت فراوانی برای توسعه اقتصاد کشورهای عضو است و خواستار همکاری فعال میان کشورهای منطقه در چارچوب اکو شدند. آنها این دیدگاه را به اشتراک گذاشتند که همکاری بین سازمان همکاری شانگهای و اکو می‌تواند نقش ارزشمندی در تسریع پیشرفت و توسعه کل منطقه ایفا کند.

۱۷- هر دو طرف بر تعهد خود برای توسعه افغانستان به عنوان یک کشور صلح آمیز، متحد، مستقل و عاری از تهدیدات تروریسم و قاچاق مواد مخدر تأکید کردند. دو طرف با اشاره به اینکه وجود سازمان‌های تروریستی در افغانستان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان است، بر تمایل خود برای تقویت همکاری‌ها در زمینه مبارزه با تروریسم و امنیت و ایجاد جبهه متحد علیه تروریسم تأکید کردند. دو طرف همچنین بر اهمیت هماهنگی تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای تضمین امنیت و ثبات در منطقه تأکید کردند و بر مشارکت مثبت مجامع منطقه‌ای موجود در این راستا تأکید کردند. دو طرف ضمن احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی افغانستان اذعان داشتند که مشارکت بیشتر همه اقشار افغانستان در تصمیم گیری‌های اساسی، به تقویت صلح و ثبات در این کشور منجر خواهد شد.

۱۸- جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، همچنین با جناب آقای آصف علی زرداری، رئیس جمهوری اسلامی پاکستان دیدار نمود. رهبران دو کشور از سطح موجود روابط دوجانبه ابراز خرسندی کردند و بر تعهد خود برای تحکیم همکاری‌های چند جانبه در زمینه‌های سودمند متقابل تأکید کردند.

۱۹- یوسف رضا گیلانی، رئیس مجلس سنای پاکستان و سردار ایاز صدیق، رئیس مجلس ملی پاکستان نیز از جناب آقای رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران استقبال کردند. دو طرف در دیدارهای خود بر لزوم افزایش تعامل پارلمان‌های دو کشور تأکید کردند.

۲۰- طرفین موافقت خود را مبنی بر آزادی زندانیان یکدیگر و اتخاذ تدابیری برای استرداد آنها بر اساس معاهده استرداد مجرمان و متهمان بین ایران و پاکستان مصوب ۱۹۶۰ دو کشور و موافقتنامه انتقال محکومین بین دو کشور مصوب ۲۰۱۶ اعلام کردند.

۲۱- دو طرف حمله به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق را که نقض غیرقابل قبول حاکمیت سوریه و تضعیف ثبات و امنیت آن بود، به شدت محکوم کردند. آنها توافق داشتند که این حمله نقض قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل بود و بر اساس کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک ۱۹۶۱ غیرقانونی بود. هر دو طرف با اذعان به اینکه اقدام غیرمسئولانه نیروهای رژیم اسرائیل تشدید تنش بزرگی در منطقه‌ای از قبل ناآرام بود، از شورای امنیت سازمان ملل خواستند تا از ماجراجویی رژیم اسرائیل در منطقه و اقدامات غیرقانونی رژیم اسرائیل در حمله به همسایگانش و هدف قرار دادن مراکز دیپلماتیک خارجی جلوگیری کند.

۲۲- دو طرف افزایش حوادث اسلام هراسی، هتک حرمت به قرآن کریم و نمادهای مقدس در برخی کشورها را محکوم کردند. آنها همچنین تأکید کردند که حمایت از نفرت مذهبی که به منزله تحریک به تبعیض، خصومت یا خشونت است نباید به بهانه آزادی بیان مجاز باشد. آنها از پذیرش قطعنامه ۷۸.۲۶۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد با عنوان «اقدامات مبارزه با اسلام هراسی» در این زمینه استقبال کردند و خواستار تعیین هرچه سریعتر فرستاده ویژه سازمان ملل برای مبارزه با اسلام هراسی و همچنین اجرای سایر اقدامات مرتبط مندرج در قطعنامه شدند. جمهوری اسلامی ایران همچنین از ابتکار جمهوری اسلامی پاکستان برای تصویب قطعنامه «اقدامات مبارزه با اسلام هراسی» در مجمع عمومی سازمان ملل قدردانی کرد.

۲۳- هر دو طرف بر احترام بین‌المللی به تنوع سیستم‌های اجتماعی، قانونی و حکومتی تأکید کردند. آنها همچنین بر اصول جهان‌شمول، بی‌طرفی، عینیت و عدم گزینش، گفت‌و‌گوی سازنده بین‌المللی و همکاری در جهت ارتقا و حمایت از همه حقوق بشر تأکید کرده و مخالفت قاطع خود را با مداخله در امور داخلی کشورها از هر طریق اعلام کردند.

۲۴- هر دو طرف تأکید کردند که هر ملتی تاریخ، فرهنگ و ویژگی‌های ملی منحصر به فرد خود، و نظام‌های اجتماعی متنوع و سطوح توسعه اجتماعی و اقتصادی خود را دارد و اینکه حقوق بشر باید مطابق با تعهدات تحت قوانین بین‌المللی حقوق بشر محافظت شود. در این راستا دو طرف بر افزایش رایزنی و همکاری برای حفظ و ارتقای حقوق بشر تأکید کردند.

۲۵- رئیس جمهور ایران و نخست وزیر پاکستان از همه ابعاد همکاری‌های دو کشور در مجامع چند جانبه از جمله سازمان ملل متحد سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، سازمان همکاری شانگهای (SCO)، سازمان همکاری اسلامی (OIC)، سازمان D-۸ برای همکاری اقتصادی، گفت‌وگوی همکاری آسیا (ACD)، ابتکارات کنفرانس روسای پارلمان‌های شش کشور منطقه، ابتکارات نشست دبیران شورای امنیت کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، و ابتکارات نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان استقبال نمودند. آنها همچنین موافقت خود را برای آغاز مذاکرات تجارت آزاد در ECO اعلام کردند.

۲۶- جناب آقای رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، همچنین در تاریخ ۲۳ تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ از لاهور و کراچی بازدید کرد. ایشان در لاهور به زیارت مزار علامه محمد اقبال پرداخت و از مقبره ایشان بازدید نمود. جناب آقای رئیسی در کراچی در مراسم اهدای تاج گل در مزار قائد شرکت کرد. ایشان همچنین در نشستی با حضور گسترده تجار از هر دو طرف در کراچی سخنرانی نموده و در سخنرانی خود بخش‌های خصوصی دو کشور را به توسعه ارتباطات نزدیک‌تر در چارچوب شورای تجاری مشترک و همچنین از طریق تبادل هیئت‌های تجاری و برگزاری نمایشگاه‌های تجاری تشویق نمودند.

۲۷- رئیس جمهوری اسلامی ایران از میزبانی گرم و سخاوتمندانه نخست وزیر پاکستان از هیئت ایرانی قدردانی نمودند.

۲۸- رئیس جمهوری اسلامی ایران همچنین از رئیس جمهور و نخست وزیر پاکستان برای سفر رسمی به ایران دعوت بعمل آورد.